Weten & Tech

Twitteren in de jaren ‘60

03-11-2010 14:07

Net als de rest van het internet is Twitter een speeltuin voor fans. Gelijkgestemden becommentariëren er hun favoriete televisieprogramma’s en geven links door. Fans doen echter meer dan dat. Liefhebbers van de serie Mad Men schrijven op Twitter fanfictie. Ze nemen de rol van een personage uit de serie op en twitteren alsof zij reclamemakers, huisvrouwen of zelfs een jaren ’60-bank zijn. Student Communicatiewetenschap Marlene Wolf onderzocht voor haar scriptie deze interactieve fanfictie.

Ongewenste homo’s
In fanfictie werken fans met de teksten waarop hun fandom is gestoeld. Zelf schrijven biedt hen de mogelijkheid alternatieve eindes te verzinnen, andere relaties tussen de hoofdpersonen te bedenken of misschien zelf een karakter te worden. In fictie kun je vrijwel altijd meerdere betekenissen lezen en fans doen dat met verve. Dit ontaardt vaak in strijd met de originele bedenkers. Toen Batmans omgang met Robin geïnterpreteerd werd als homo-erotisch, introduceerden de schrijvers Batwoman en Batgirl als liefjes, om als het ware deze mogelijke betekenis af te sluiten.

Mad Men is een Amerikaanse dramaserie van producent AMC. De serie speelt zich af in de Amerikaanse reclamewereld van de jaren ’60, met al haar seksisme, racisme en homofobie. In de zomer van 2008 merkte een fan het twitteraccount @don_draper op en de trend van twitteren als een van de mad men verspreidde zich rap. In eerste instantie probeerde AMC de accounts te verbieden op basis van copyright. Onder druk van de marketingafdeling die het wel snapte, besloot AMC uiteindelijk deze fans te beschouwen als ‘brand ambassadors’. Deze twittergemeenschap groeide en bestond aan het einde van seizoen 3 uit 108 accounts die 69 karakters of objecten (het kopieerapparaat) uit de show representeerden.

Promiscue door de pil
Voor haar scriptie onderzocht Wolf de verschillen tussen de oorspronkelijke show en de Mad Men-twitteraars. Ze voerde een filmanalyse uit van drie afleveringen en ze analyseerde de 1795 fictionele tweets van 70 accounts behorend bij die afleveringen. Het decennium waarin de serie plaatsvindt, is van belang voor de ontwikkeling van de karakters. Zo speelt (sorry voor de spoilers) de komst van anticonceptie een belangrijke maar impliciete rol en beïnvloedt de moord op Kennedy alle personages. Het contrast met de wereld van toen en de wereld  van Twitter is groot. Aangezien de fictionele twitteraars in hun rol proberen te blijven, levert dit interessante verschillen op.

De twitteraars beschermden de historische context door verwijzingen naar de televisieshow af te wijzen (‘seizoen 3? Bedoel je de herfst?’). Daarnaast speelden ze ermee, bijvoorbeeld door te twitteren over bioscoopbezoek aan Hitchcocks The Birds. Sommigen twitteraars bleven volledig trouw aan het karakter zoals ontwikkeld in de show, terwijl andere hun fanverlangen uitten door hun karakter bijvoorbeeld promiscue te maken. Velen gebruikten de ontwikkelingen in de meest recente aflevering voor hun fictionele karakters. Daarnaast werden de interactiemogelijkheden van Twitter volop benut. Ze flirtten met elkaar, organiseerden virtuele uitjes (#madmenhappyhour) en natuurlijk werd er gementioned en geretweet.

Macht
De twitterende mad men schrijven samen een bijzondere vorm van fanfictie, vanwege de prominente verschillen in technologische omstandigheden en vanwege het interactieve karakter van Twitter. Deze fanfictie hangt evenwel sterk aan de oorspronkelijke uitzendingen van de serie. Vanwege het vluchtige karakter van Twitter, is de tekst bovendien niet op eenzelfde manier naleesbaar zoals de StarWars-fanfictie dat wel is. Twitter zorgt er echter ook voor dat schrijvers van fanfictie snel een internationaal publiek kunnen bereiken. Twitter, zo stelt Wolf, is daarmee bij uitstek een medium dat haar gebruikers de macht geeft om zelf schrijvers te worden.

Marlene Wolf twittert zelf ook. Haar scriptie is op aanvraag beschikbaar.