Toneel voor roomblanke kinderen van een witte school

26-02-2013 18:00

Ternauwernood werd De Utrechtse Spelen vorig jaar gered. Het eigenzinnige theatergezelschap gooide hoge ogen met voorstellingen als Orfeo ed Euridice, Veel Gedoe om Niks, Rain Man en De Ingebeelde Ziekte. Met zo’n 100.000 bezoekers in 2011 een gezelschap dat model stond voor de ondernemende geest in de kunstwereld die in tijden van bezuinigingen noodzakelijk is. Het optimisme dat het DUS daaruit haalde, werd ze bijna fataal. Inmiddels is alle financiële sores opgelost, en is De Utrechtse Spelen weer terug. Sinds vorige week draait de nieuwste productie Mogadishu in de Stadsschouwburg Utrecht, waarvan de regie in handen van Matthias Mooij is.

Manipulatie

Mogadishu vertelt het verhaal van een zwarte jongen (Jason, gespeeld door Mandela Wee Wee) die zijn lerares (Amanda, gespeeld door Marie Louise Stheins) een duw geeft. Wetende dat hij voor de zoveelste misstap die hij begaat met deze daad waarschijnlijk van school gestuurd gaat worden, al is het per ongeluk, probeert hij er alles aan te doen zijn lerares de schuld te geven. Hij manipuleert zijn vrienden en dwingt ze de rector te vertellen dat ze hem eerst duwde en ‘zwarte klootzak’ heeft genoemd. Een leugen die ervoor zorgt dat de lerares niet alleen bijna haar baan kwijtraakt, maar ook haar dochter die uit huis geplaatst dreigt te worden door jeugdzorg.

Geloofwaardig gespeeld

De cast is een verzameling van getalenteerde en geloofwaardige acteurs. Alleen Chloe, gespeeld door Titia Hoogendoorn komt over alsof ze een parodie op een asociaal en verrekte dom kampersmeisje is. Becky, gespeeld door Carolien Spoor is daarentegen een grote verrassing. De 25-jarige actrice, onder andere bekend als soapie uit Goede Tijden, Slechte Tijden zet een overtuigende, rebelse puber neer. Een personage dat voor de meesten die naar dit toneelstuk zullen gaan waarschijnlijk best herkenbaar is. Rebels, moralistisch en in de knoop met zichzelf en de wereld, dat laatste overigens door een heftigere reden dan de gemiddelde puber.

De emotionele dialogen zijn bijzonder overtuigend gespeeld. Het verdriet, de woede, de onmacht die sommige acteurs weten neer te zetten is enorm geloofwaardig. Terwijl Jason, op school zo’n stoere jongen, zijn leugen volhoudt om op school te blijven, weet zijn vader hem te breken. Waar Amanda bij de rector standvastig en rustig blijft, krijgt ze thuis een enorme woedeaanval. Die met een enorm applaus werd afgesloten. Becky, Amanda’s dochter is altijd kalm en idealistisch, maar barst bij haar stiefvader in huilen uit.

Actief

Vooral leuk aan Mogadishu is dat ook deze voorstelling weer redelijk actief is. Veel Gedoe om Niks was tussen het publiek, bij Rain Man bouwde de cast continu het decor om en Orfeo ed Euridice speelde zich deels in het water af. Tijdens Mogadishu rennen de acteurs wederom door de zaal heen. De vechtscene vindt ergens op het balkon plaats, en aan het eind van het stuk wordt het hele decor, dat aan het begin vrij minimalistisch oogt, omgegooid. Waardoor een complete chaos op het eerst zo ordelijke toneel ontstaat, bijna sprekend voor het ordelijke verhaal dat zo chaotisch eindigt.

Vrede van Utrecht

Het nieuwste stuk van De Utrechtse Spelen is geschreven door de Engelse Vivienne Franzman, en vanwege 300 jaar Vrede van Utrecht naar de Utrechtse Schouwburg gehaald. Een lange zit voor een stuk dat enigszins als een licht toneelstuk overkomt, maar toch uiteindelijk behoorlijk zwaar blijkt. Het is geen Shakespeare waarbij je moet opletten welk personage zich waar bevindt en wie aan wiens kant staat of toch maar weer is overgelopen omdat hij vreemdging met de broer van de hoofdpersoon, waarna de hoofdpersoon na zes scènes ineens weer opduikt. Nee. Mogadishu is wat dat betreft simpeler dan je kunt bedenken.

De discussie die het stuk oproept is daarentegen alles behalve simpel. Is het aan de school de probleemkinderen slechts tot op zekere hoogte te helpen, of moet de school volledige verantwoordelijkheid nemen voor kinderen als Jason? Is het juist van de docente Amanda om er alles aan te doen Jason op school te houden, ondanks dat ze haar baan dankzij hem kwijt dreigt te raken, of had ze meteen moeten ingrijpen? Is ze een goed mens of naïef? Wanneer kies je voor de anderen, en wanneer moet je de keuze maken jezelf te beschermen? En voor alle roomblanke kinderen die van een veel te witte school komen, ondergetekende incluis, is dit eigenlijk wel een bekend verhaal, of slechts een verhaal waarvan we doen alsof we het weten omdat we dan maatschappelijk betrokken overkomen?

Een toneelstuk dat geen kwaad kan gezien te worden, niet in de laatste plaats vanwege het geloofwaardige acteerwerk. Een sterk verhaal in combinatie een maatschappelijke kwestie waar we best eens wat bewuster mee om mogen gaan. Mogadishu draait nog tot 17 maart in de Stadsschouwburg in Utrecht.