Hoe vaak maak je dat mee, dat je met een man of honderd, misschien zelfs tweehonderd gefascineerd te staat te luisteren naar het geluid van een jankende baby? Het is niet iets wat je van tevoren bedenkt, zeker niet wanneer je naar een poppodium gaat. En toch gebeurde het. Aaron Dilleway, de eerste ongeplande gast in mijn Incubate-planning, houdt een goede vijf minuten de aandacht van het publiek in extase vast door midden in zijn set het geluid van een krijsende zuigeling uit de lagen noise naar voren te laten komen. De zuigeling laat zich niet troosten, zelfs niet wanneer Dilleway – die achter zijn tape-set, effecten en digitale geluidsgenerators geheel opgaat in zijn rol als wenend kind – een fles Jupiler aan zijn mond zet. De Amerikaan gaat geheel op zijn muziek, elektronische noise die grenst aan de performance art, wat een extra dimensie geeft aan zijn in geluid al enorm gelaagde show.
Reden voor mij om de eerste dag Incubate bij Aaron Dilleway was niet mijn voorop scherp uitgestippelde planning. Door de week heb ik een twintigtal bands, misschien dertig, aangestipt die ik wil proberen te gaan zien, de rest heb ik open gelaten en doordeweeks ook vooral na twaalf uur weggestreept. Het is dat ik tegen het einde van Moon Duo op een van de verkopers van Sounds stuit die mij wijst op de goede man, een van de leden van Wolf Eyes, die direct na Moon Duo in Extase zijn noise set neergaat zetten. De intensiteit van het optreden van Wolf Eyes gedurende de vorige editie van Incubate in gedachten, besluit ik direct mijn fiets nog even te laten waar hij is en meteen op de eerste dag te breken met het voornemen voor twaalven thuis te zijn. En geen haar op mijn hoofd die daar spijt van heeft. Zij het een stuk minder luid dan Wolf Eyes in het voorgaande jaar, weet Dilleway met zijn tape-loop, trilmicrofoons, verstorende stemsamples en ander (elektronisch) lawaai een minstens zo intense ervaring neer te zetten. Als dit een voorbode is voor deze tiende editie van het Tilburgse stadsfestival, dan wordt ook Incubate 2014 weer zeven dagen hoogtepunten verzamelen.
Dilleway was al de vierde act van deze Incubate. Eerder op de avond was al begonnen bij Nadja. De gitarist Aidan Baker is deze Incubate door de hele week in verschillende van zijn creatieve en muzikale uitingen te zien, solo of in band verband, al dan niet in eenmalige samenwerkingen. Een van de vehikels waar de Canadees al enkel jaren gebruik van maakt en ook al eerder in Tilburg mee zien was, is Nadja. Een duo dat zich richt op dikke en zware gitaardrones. Vanuit niets stapelt het tweetal laag op laag aan gitaar en baslijnen, sporadisch aangevuld met samples en tegen het einde in combinatie met een industrieel ingestelde drumcomputer. De stempel die collega cultuurcritici hier op hebben geplakt is post-metal of shoegaze metal, om zo eer te doen aan de viering van de lange toon die Nadja behelst. Het is in ieder geval een geluid dat uitnodigt om achterover te leunen en over je heen te laten rollen. Ook deze eerste Incubate dag weer een fijne ervaring, al heb ik zelf de indruk dat ik Aiden Baker en Leah Buckareff wel eens in betere vorm heb gezien. Paradox is echter te klein voor het duo en blijft tot het eind geheel vol staan.
Een probleem dat een uur later bij Chad VanGaalen zelfs tot een rij voor de deur van het jazz podium zorgt. Iedereen wil de Canadese indierock singersongwriter die na Nadja op de bühne staat zien, of althans meer mensen dan in Paradox passen. Binnen merk ik daar echter vrij weinig van. De stoeltjes die bij Nadja precies de nodig ondersteuning gaven om weg te golven op de drones zijn blijven staan, en ik heb direct na dat optreden een stoeltje aan de voeten van Chad VanGaalen bemachtigd. Dit om dezelfde reden waarom er zich gedurende het optreden een rij voor de deur begint te vormen; Shrink Dust (het laatste album van Chad VanGaalen) is een klein meesterwerkje van creatief en eigenwijze liederen schrijven. Een spannende kruising tussen Sparklehorse, Neil Young en Sonic Youth die op deze langspeler resulteert tot een uniek en voortdurend verrassend geheel. Eindlijstjes materiaal hoor je dan in de wandelgangen fluisteren.
Het optreden van Chad VanGaalen gaat dat echter niet halen. Plichtsgetrouw staat de Canadees met zijn band te spelen, maar de vermoeidheid van een lange tour en de overgeslagen nachtrust tussen het optreden in Amsterdam en Tilburg spelen parten. Het is de laatste dag van zijn tour, vertelt hij aan het begin van zijn optreden, en hij kan zich niet herinneren wanneer hij voor het laatst heeft geslapen. En beiden is te merken. Er zijn momenten dat het trio piekt, vlamt en vol overtuiging de indierock van de planken blaast. Maar er zijn ook momenten dat Chad VanGaalen er niet in slaagt om de nummers verder te krijgen dan leuk en hier en daar mist zelfs de sprankel die de band wel op langspeler voor elkaar krijgt.
Maar zelfs plichtsgetrouw, spelend op het tandvlees, blijft Chad VanGaalen een uniek artiest en in staat om een gedegen show neer te zetten. En zeker bij de pieken is het onmogelijk om stil te blijven zitten. Ja, zitten. Bij een indierock show! Zelden heb ik ongemakkelijker op een stoel gezeten. Goed ik had de beste plek van de hele zaal, maar het klopt niet; zitten bij een band die bij momenten volop de feedback in de strijd gooit om de betere indierock energie pieken te bereiken. Drie kwartier lang zit ik braaf op mijn stoeltje, terwijl ik in mijn hoofd de stoel kapot ram op het tafeltje voor mij, op de tafel ga staan om vuist pompend met de Canadees mee te schreeuwen. Het wringt bij aan alle kanten, zeker toen ik hoorde dat er mensen buiten de show stonden te missen. Maar goed, het is Paradox en daar staan stoeltjes en tafels. Maar volgende keer gaan ze lucht in, want zo stil blijven zitten dat doe ik nooit meer. Dansen moet. Dansen moet.
En dansen kon op Moon Duo. Ook geen onbekende in Tilburg. Eerder stond de gitarist van het duo (live tegenwoordige ene trio) al met Wooden Shjips op Incubate en op een van de eerste Incubated avonden (maandelijkse avonden die het festival door het jaar heen organiseerde) was het duo ook al aanwezig. Geïnspireerd door de krautrock van de jaren zeventig, speelt Moon Duo al jaren met de gebruikelijke helikopter-klap-wiek beat onderbouwde psychedelisch rock, deze avond in Midi extra ondersteund met hypnotiserende visuals die over het gehele podium worden geworpen. Ideaal om op mee te bewegen en na verloop van tijd in op te gaan, maar verrassend is het niet meer. Goed wel. Bedwelmend bij momenten zelfs. Maar god, wat ben ik blij dat hierna Dave van Sounds tegen mij zei dat ik toch nog echt even naar Extase moest gaan.
