Recensie

Getraumatiseerde oorlogskinderen versus Puck de robot

07-10-2014 10:39

“Het ministerie van Veiligheid en Justitie ziet geen aanwijzingen dat IS-aanhangers infiltreren als vluchteling en zich voordoen als asielzoeker”. Bij EenVandaag een bijna onopvallend onderwerpje met volgens mij een grote impact, zeker in de categorie bangmakerijshow. Want die gaat, zoals ik al eerder voorspelde, iedere dag door op uw scherm. Uw digitale venster op de wereld, met in de hoofdrol IS. Full screen.

John van Tilborg, directeur van de stichting Inlia voor asielzoekers in nood, merkte in het item op dat die infiltratie al veel langer bezig is. Anjo Hekman, advocaat met als specialisatie vreemdelingenrecht, is dezelfde mening toegedaan. Hij constateert dat de Koerden en Christenen in ons land al extra op hun hoede zijn voor het dreigende gevaar. Volgens Van Tilborg is het een koud kunstje om door de mazen van de IND (Immigratiedienst) te glippen, want zeker bij een verdubbeling van het aantal asielzoekers is waterdichte côntrole uitgesloten.

Blozende leerkrachten

Maar het nieuws van maandag had meer IS-varianten. Ik zag ijverig zagende en spijkerende leerkrachten, een categorie die sowieso graag klust in de schoolvakantie, die een oude school opknappen, om daar getraumatiseerde gevluchtige kindjes in op te vangen. Die zijn bij binnenkomst in ons land meteen leerplichtig, net zoals “normale” Nederlandse scholieren.

Zowel het RTL Nieuws als het NOS-Journaal kozen voor blije, blozende gemotiveerde leerkrachten en een schooldirecteur, die dat klusje wel eens even zullen klaren. De voice-over in het Journaal merkte ook nog droogjes op dat de getraumatiseerde kinderen na een jaartje opvang probleemloos naar het gewone, reguliere onderwijs kunnen doorstromen. Ja hoor, met twee vingers in hun neus.

Er is geld nodig, aangepast lesmateriaal en “professionele” ondersteuning. Meer niet. Hoe naïef kun je zijn om te denken dat je deze kinderen als gewone leerkracht überhaupt kunt begeleiden. Kinderen die getuige zijn geweest van onthoofdingen, slachtpartijen, vrouwenverkoop, verkrachting en dagelijks geweld in hun omgeving. Die meer behoefte hebben aan rust, liefde en warmte dan aan het opdreunen van Aap, Noot, Mies via een old school leesplankje of het leren van het Nederlandse alfabet.

Eigen jongeren

Misschien moet er eens een item gemaakt worden over hoe we in Nederland totaal níet kunnen inspelen op het begeleiden van kinderen, laat staan oorlogsslachtoffertjes. Gemeenten falen op groteske wijze sinds de zorg is gedecentraliseerd. We kunnen niet eens voor onze eigen jongeren zorgen, want dat wordt nu overgelaten aan goedwillende amateurs, mensen uit de buurt, die wel eens wat anders willen. Noem het de devaluatie van de professionaliteit, met de bezuinigingen binnen de verkeerde, kwetsbare sectoren als grote boosdoener.

Wat ik betreur is, dat er bij dergelijke items op tv geen sprake is van enige diepgang. De onderwerpen worden door algemene verslaggevers gedaan en in krap 2 minuten wordt u bijgepraat dat “het onderwijs zich zorgen maakt” en dat er sprake is van een verdubbeling van kinderen die asiel zoeken en onderwijs moeten krijgen.

Dus jongens, de straat op met die camera en bij de C1000 posten, want daar komen al die provincialen, de stem des volks. Daar kun je de onderbuikquootjes scoren, populistisch strooigoed voor in je “reportage”, want zo durven tv-journalisten hun niemendalletje ook nog met droge ogen te kwalificeren.

Journalistieke taak

Er ligt volgens mij een grote taak bij de eind-en hoofdredactie van nieuwsbulletins en achtergrondrubrieken, om eens flink te analyseren welke mensen je voor welk item op pad moet sturen. Bovendien is het doorlichten van een binnen- en buitenlandredactie ook geen overbodige luxe, want daar wordt de basis gelegd voor uw nieuws. Ook door goedwillende jongens en meisjes, met een diploma van de School voor Journalistiek op zak, dus ook al geen enkele garantie voor de toekomst.

Ik weet hoe het werkt op zo’n nieuwsredactie. Snelheid en een naderende deadline leiden tot onzorgvuldigheid, die een leek thuis helaas nauwelijks waar neemt. U consumeert die twintig minuten, terwijl u vaak met heel andere dingen bezig bent. Nieuws als bewegend behang, waar je af en toe een flard van opvangt en waarover je bij het koffieapparaat kunt zeggen “erg hè, dat IS”.

Kinderen in nood, bommen en granaten. Die bepaalden maandag het nieuws. Een groter contrast was dan ook niet denkbaar toen ik, nadat de rook was opgetrokken, naar Puck keek. Een veertienjarig IT-wonderkind, dat weer aan totaal andere trauma’s leidt dan zijn leeftijdsgenoten uit Syrië en Irak. Hulde voor documentairemaker Tessa Boerman die feilloos registreerde hoe eenzaam en verdrietig het is, om zo’n doorgeprogrammeerde robot in huis te hebben. Geen spoortje emotie bij het ventje, geen enkele betrokkenheid bij het gewone leven. Überhaupt geen teken van leven, maar opgesloten in een cybercocon. Ver weg van de dagelijkse, triviale werkelijkheid.

Hoe mooi werd het verschil in perspectief tussen kinderen op aarde uitgebeeld op deze maandagavond. Overleven contra een supercarrière bij Apple of Google. Voor Puck in het verschiet. Leesplankje versus hightech software en beiden ernstig behoefte aan hulp.

Bekijk hier de uitzending van EenVandaag.