ChristenUnie richt zich te eenzijdig op antisemitisme

02-02-2015 14:02

De ChristenUnie viert onlamgs zijn vijftiende verjaardag. Een mooi feest. En het is bewonderenswaardig hoe de partij zich in die korte tijd tot een betrouwbare en zinvolle partner heeft gemaakt. Tot regeringsdeelname aan toe. Enfin, de analyse daarvan kunt u lezen in de laatste twee hoofdstukken van Radicale Protestanten. Arie Slob fleurde het feestop met een interview in het Nederlands Dagblad. Zijn onderwerpskeuze was opvallend: de positie van Joden in ons land. Daar klonk weer het oude, eenzijdige pro-Israëlverhaal van de ChristenUnie. Jammer, want de diversiteit aan meningen binnen die partij is groter. Hier volgt een poging tot nuancering. 

 

Slobs hoofdboodschap zit in de titel van zijn interview (‘de veiligheid van de Joden is een erezaak’) en de intro (‘de positie van de Joden is een graadmeter van onze beschaving’). In dat eerste citaat klinkt de echo van de Holocaust: erezaak. Wij hebben destijds zo veel Joden laten afvoeren en vermoorden, wij hebben generaliserend gezegd geen vinger uitgestoken. Dus moeten we ons schuldig voelen en dus moet de bescherming van Joden extra prioriteit hebben. ‘Alle mensen moeten veilig zijn, maar de Joden iets meer veilig dan de anderen.’

Het is belangrijk dat we iedereen, dus ook de Joden, hier een veilige plek bieden. En Slob stelt terecht dat het schandalig is dat op sommige scholen niet over de Holocaust verteld kan worden omdat de leerlingen dan in opstand komen. We moeten deze historie niet wegdrukken of vergeten en we moeten de strijd tegen antisemitisme nooit opgeven. Maar hij plaatst met zijn ‘erezaak’ de Joden in een uitzonderingspositie. Dat is onverstandig. Het is overcompensatie. Een dergelijke houding zal wrevel oproepen en zal antisemitisme waarschijnlijk juist in de hand werken.

Graadmeter van beschaving

Datzelfde geldt voor de tweede uitspraak: de positie van de Joden als graadmeter van de beschaving? Dat is, als je er goed over nadenkt, veel te eenzijdig. Tenzij Slob het bedoelt als een gemeenplaats: naast talloze andere graadmeters, is ook de positie van de Joden ‘een’ graadmeter van onze beschaving. Daar kan niemand het mee oneens zijn. Maar zo staat het er niet. Hij licht de positie van de Joden eruit, waardoor het lijkt alsof dit dé graadmeter is.

Dat idee wordt versterkt door het gemak waarmee hij de zorg over intolerantie jegens moslims en hun moskeeën van tafel veegt. Slob wijst er terecht op, dat in de politiek te weinig aandacht is voor het lot van de Joden. Het is inderdaad te bizar voor woorden dat zelfs een onderzoek naar de veiligheid van deze groep niet op steun van de Kamer kan rekenen. Maar ook hier slaat Slob door. Hij gaat compleet voorbij aan de toename aan discriminatie van en geweld tegen moslims. Het is én én.

Israël

Slob stelt dat hij niet gelooft dat antisemitisme alleen te maken heeft met de situatie in het Midden-Oosten. Ook in dit opzicht heeft hij natuurlijk gelijk. Wel kan je zeggen dat de komst van Israël en de positie van dat land, antisemitisme sterk hebben aangewakkerd. Verzet tegen dat staatje en antieke Jodenhaat vermengen zich tot een walgelijk brouwsel.

Frappant is echter, dat Slob aan die vermenging zelf meedoet: moeiteloos gaat hij over van spreken over de Joden naar spreken over Israël. Alsof die twee volledig overlappen. Slob zegt dat wij best een ‘gesprek’ mogen voeren over het nederzettingenbeleid van Israël – beleid dat domweg misdadig is en tot de hoogste internationale instanties is veroordeeld – maar vindt ons domineesvingertje te ver gaan. Hij zegt dat we Saudi-Arabië anders behandelen, dat we met twee maten meten, dat de koopmansgeest het wint van de principes.

Onze houding tegenover Israël lijkt eigenlijk erg op hoe we met Saudi-Arabië omgaan. Jegens de Saudi’s steken we af en toe onze domineesvinger omhoog: ‘Foei, geen bloggers martelen!’
Maar ondertussen gaan de vrolijk door met profiteren van onze banden met dat land. Zelfde geldt voor Israël. Af en toe zeggen we halfhartig ‘moet dat nou, Netanyahu, met die nederzettingen’ of ‘was het nou echt nodig om 2000 Palestijnen op de Gazastrook te vermoorden’, maar ondertussen blijven onze banden met dat land zeer hecht.

Hoezo meten met twee maten? We zijn juist zeer consequent. Er zijn zat verschillen tussen Israël en Saudi-Arabië, maar onze houding is over het algemeen consistent. Pro forma laten we even onze morele stem klinken, maar dat is overduidelijk voor de bühne. Ons buitenlands beleid wordt vrijwel altijd bepaald door het grote geld.

Sissen en fysiek geweld

De Joodse zaak gaat Slob aan het hart. Dat siert hem. We zien een politicus die oprecht bezorgd is. Maar we zien ook iemand die zich niet bewust is van zijn eigen eenzijdigheid. Dat is zonde. Joden worden met gesis begroet en er is zelfs sprakevan fysiek geweld. Dat is verschrikkelijk. Als verwende katholiek is het nauwelijks voor te stellen wat zoiets doet met je leven.

Maar homo’s en moslims weten exact wat deze Joden doormaken. En over die twee groepen zouden we de ChristenUnie wel eens wat vaker mogen horen.

 

Remco van Mulligen is historicus en promoveerde op 2 december 2014 op onderzoek naar de geschiedenis van onder andere de ChristenUnie.