Column

‘Ja, dit mag je doen’ moet voortaan bij ieder knoopje los

09-10-2014 10:50

Alle seks die je ooit zag is verkrachting. In films, in series, op het internet: allemaal verkrachting. Alle seks die je zelf ooit had is waarschijnlijk ook verkrachting. In Californië heeft de Senaat de grenzen van verkrachting zo opgerekt dat nu vrijwel alle seks eronder valt. Partners moeten voorafgaand én tijdens seksuele handelingen affirmative consent geven: ze moeten bevestigen dat ze instemmen. ‘Ja, dit mag je doen’ bij ieder knoopje los. De wet geldt vooralsnog alleen voor studenten. ‘Rape culture’ houdt universiteiten in de greep en ‘bevestigende instemming’ moet uitkomst bieden. Deze wet is op alle vlakken eng, niet in de minste plaats omdat hij seksistisch is.

Geen ja is verkrachting

Senate Bill No. 967 (SB967) houdt in dat alle Californische hogeronderwijsinstellingen een “an affirmative consent standard” in hun beleid moeten opnemen. Mochten ze dan een klacht over ongewenste aanrakingen krijgen, dan moet deze wet het makkelijker maken te beslissen of er sprake was van inbreuk. Als de een geen ja zei, was er geen bevestigende instemming en is het dus verkrachting. Uit de wetstekst:

“Affirmative consent” means affirmative, conscious, and voluntary agreement to engage in sexual activity. It is the responsibility of each person involved in the sexual activity to ensure that he or she has the affirmative consent of the other or others to engage in the sexual activity. Lack of protest or resistance does not mean consent, nor does silence mean consent. Affirmative consent must be ongoing throughout a sexual activity and can be revoked at any time. The existence of a dating relationship between the persons involved, or the fact of past sexual relations between them, should never by itself be assumed to be an indicator of consent.”

Achterover leunen

Als iemand iets doet met je lichaam dat je niet wilt, hoef je dus als student in Californië geen nee meer te zeggen. Niets zeggen volstaat. Als je toch besluit geile dingen samen te doen, moeten alle partijen voortdurend laten weten dat ze akkoord zijn met alle handelingen. Is het okay als ik je kus? Ja. Is het okay als ik je T-shirt uittrek? Ja. Is het okay als ik je hier aanraak? Ja. En hier? Ja. En hier? Ja. Instemming was nog nooit zo beige.

Er zijn meerdere praktische bezwaren tegen SB967. Zo verandert hij niets aan het probleem van ‘jouw woord tegen het mijne’. Zoals het eerder lastig was aan te tonen dat het slachtoffer geen nee zei, is het nu even lastig om aan te tonen dat de partner ja zei. Volgens voorstanders van de wet kan instemming ook non-verbaal worden overgebracht, bijvoorbeeld door te knikken of dichterbij te komen. Zulke signalen zijn echter uitermate vaag. Geldt achterover leunen als je oraal bevredigd wordt dan als instemming of juist als afwijzing?

Nette meisjes neuken niet

De wet is ook eng omdat hij seksistisch is. Impliciet in SB967, de lobby die eraan vooraf ging en in het merendeel van de stukken die erover worden geschreven (zoals dit hoofdredactioneel commentaar van The New York Times) zijn mannen altijd daders en vrouwen altijd slachtoffers. Dat is niet waar. Betrouwbare cijfers zijn schaars, maar dezelfde studie die meldt dat 1 op de 5 Amerikaanse vrouwen slachtoffer is van seksueel geweld, noemt 1 op de 7 Amerikaanse mannen. SB967 versterkt het taboe hierop.

Als het de man is die in mijn voorbeeld bevredigd wordt, zullen voorstanders van de wet zeggen dat de instemming duidelijk was: zijn stijve piemel bevestigt zijn zin. Op deze manier bezegelt de wet volgens filosoof Batya Ungar-Sargon een dubbele moraal. In een opiniestuk in The New Republic schrijft zij dat SB967 veronderstelt dat mannen altijd de aanstichters van seks zijn, en vrouwen slechts de ontvangers.

Dubbele moraal

Laat de dubbele moraal nu juist debet aan de ellende zijn. Nette meisjes neuken niet, is het idee. Seks en seksualiteit is dan iets dat vrouwen overkomt en/of wordt aangedaan. Hierdoor zijn er vrouwen die stomme seks achteraf tot verkrachting bestempelen. Zo had Lena Dunham seks met een besnorde Republikein. Jakkes! Zij nam hem mee naar huis, fluisterde vieze woordjes in zijn oor en bedacht zich later dat hij haar verkracht had. Ze had immers nergens expliciete toestemming gegeven. Dunham en deze enge wet laten zien hoe zeer Amerika worstelt met seks, een worsteling die je niet los zien van verwachtingen over gender. SB967 pakt dat probleem niet aan, maar maakt het erger.